Kültüründe hatır, insan ilişkilerinin derinliğini ve kalıcılığını ifade eder.
Hatır kavramı, sevgi, saygı, vefa ve bağlılık vb. değerlerle iç içe geçmiştir.
Bu değerlerin yaşatılması, toplumun bütünlüğü ve sosyal bağların güçlenmesi açısından büyük önem taşır.
Kaynaklarımdan ulaşabildiğim hatır ile ilgili deyimlerimiz şöyle:
hâl hatır sormak
Sağlığını, genel durumunu öğrenmek istemek
hatır belasına
Hatır için, hatır karşılığı olarak
hatır almak
Gönül almak
hatır gönül bilmemek /tanımamak/saymamak
1. Doğru bildiği yolda yürümek 2. Saygı duyduklarını üzecek davranışlarda bulunmak
hatır gönül saymak
Kişilere karşı gösterilmesi gereken saygı kurallarına uymak
hatır gütmek /kollamak
(bir şeye, birine) Değer verdiğinin hatırına saygı göstermek, gönlünü hoş etmek
hatır sormak
Durumunu öğrenmek istemek
hatırını kırmak
Üzmek, gücendirmek
hatırını hoş etmek
Sevindirmek, memnun etmek
hatırını saymak
Değer verip ona göre davranmak, saygı göstermek
itibar etmek
1. Dikkate almak, göz önünde bulundurmak 2. Değer vermek, saygı göstermek
saygı duymak /beslemek
Birine, bir şeye karşı saygı hissetmek
saygı göstermek
Saymak, değer vermek
şapka çıkarmak
O şeyin üstünlüğünü kabul edip saygı duymak
usul erkân bilmek / yol bilmek
İşi gerektiği şekilde, saygı ve adab-ı muaşeret kuralları içinde yapmayı bilmek
…
Peki, gündelik hayatımızda bunların kaçını kullanıyoruz?
