Rabbimize yaklaşmak, rızasını elde etmek maksadıyla kurban kesmemiz, O’nun verdiği nimetlere karşı şükrümüzü ifade eder. Kesmiş olduğumuz kurbanların Allah katında kabul olabilmesi için dinimizin koymuş olduğu kurallara uymamız gerekir.
Kurban Bayramı günlerinde kurban kesmek, ergenlik çağına ermiş, zengin olan Müslümanlara vaciptir. 80.18 gram 24 ayar altın değerinde parası veya malı olan kimse kurbanla yükümlü olup bu para üzerinden bir yıl geçme şartı da aranmaz. Aile içerisinde zengin olan aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı kurban kesmek vaciptir. Kurban parası peşin olarak verilebileceği gibi, taksitle veya kredi kartı ile de ödenebilir.
Her ibadetin bir yapılış şekli vardır. Kurban ibadeti de ancak kurbanın usulüne uygun olarak kesilmesiyle yerine getirilebilir. Bir kimse kurbanı kesmek yerine parasını sadaka olarak verirse kurban sorumluluğu üzerinden düşmez, sadece sadaka sevabı almış olur.
Kurbanlık hayvan, kilo birim fiyatının belli olması şartıyla canlı olarak tartılarak veya kestikten sonra tartılarak toplam fiyatı belirlenip parasının ödenmesi şekliyle de alınabilir.
Kurbanlar; yalnız koyun, keçi, deve ve sığır cinsi hayvanlardan kesilebilir. Bunların erkek veya dişilerinin kurban edilmesi caiz olmakla beraber, hayvan neslinin artması ve süt ihtiyacının karşılanması için erkek hayvanı kesmek daha iyidir. Annesi kadar gösterişli olan altı ayını tamamlamış koyun kurban edilebilirken, keçinin bir yaşını bitirmesi, sığırın ise iki kameri yılı doldurması şarttır.
Kurbanlık hayvanın şaşı, topal ve uyuzlu olmasında, boynuzlu veya boynuzsuz olmasında, doğuştan boynuzlarının köreltilmiş veya bir kısmının kırılmış olmasında, kulaklarının delinmiş veya enine kesilmiş olmasında, dişlerinin azının düşmüş olmasında kurban olması yönünden bir sakınca yoktur.
İki gözü veya bir gözü kör olan, dişlerinin çoğunluğu düşmüş veya kulakları tamamen kesilmiş olan, boynuzlarından biri veya ikisi kökünden kırılmış, kulağının veya kuyruğunun yarısından fazlası kopmuş olan hayvan kurban olarak kesilemez.
Kurban, kurban bayramının birinci, ikinci ve üçüncü günü gece veya gündüz kesilebilir. Kurbanların bayram namazından önce kesilmesi caiz değildir. Hayvan kesileceği yere incitilmeden götürülmeli, bıçağın keskin olmasına dikkat edilmeli, eziyet edilmeden işin ehli tarafından kesilmelidir. Hayvanları elektrik şoku, narkoz vb. yöntemlerle -kesmeden önce ölmemesi şartıyla- bayıltarak kesmek de caizdir. Hayvanı kestikten sonra kılınması gereken kurban namazı diye sünnet bir namaz olmamakla beraber, kılmak isteyenler iki rekât şükür namazı kılabilirler.
Dinimizde ölü için kurban diye bir kurban çeşidi yoktur. Ancak sevabını ölüye bağışlamak üzere ayrı bir hisse kurban kesilebilir. Aynı şekilde Peygamber kurbanı diye bir kurban kesmek de bidat olup dinen caiz değildir.
Yeni doğan çocuklar için kesilen akîka kurbanının etinden, ailesi veya zenginlerin yemesinde bir sakınca yoktur. Adak olarak kesilen kurbanın etinden ise adayan kimse, ailesi ve zenginler yiyemediği gibi; mevlit, yağmur duası gibi toplu davetlerde de ikram edilemez, tamamının fakirlere dağıtılması gerekir.
Kişi kurbanını bizzat kesebileceği gibi vekâlet yoluyla yurt içinde veya yurt dışında da kestirebilir. Kurban fiyatlarının kesilen ülkeye göre az veya çok olması, kurbanın geçerliliğini etkilemez. Türkiye Diyanet Vakfı gerek yurt içinde gerekse yurt dışında 47 ülkede vekâlet yoluyla kurbanlarımızı muhtaçlara ulaştırmaktadır. Vakfımız 2023 yılında 745.535 hisse hayırseverlerimizin kurban emanetini fakirlere ulaştırmıştır. 2024 yılı için kurban fiyatları; yurt içi 11.750, yurt dışı 4.750 tl olarak belirlenmiştir.
Rabbimiz keseceğimiz kurbanlarımızı kabul eylesin. Allah’a emanet olun...
Raşit ERTUĞRUL
Vaiz
