Merhaba Değerli Okurlar; Geçtiğimiz hafta boşanma davalarında eşler arasınsa sadakat yükümlülüğüne değinmiştik bu gafta ise ceza muhakemesinde gizli tanık hangi kosularda dinlenir kanun ve yargıtay kararları ışığında değerlendireceğiz
Merhaba Değerli Okurlar;
Geçtiğimiz hafta boşanma davalarında eşler arasınsa sadakat yükümlülüğüne değinmiştik bu gafta ise ceza muhakemesinde gizli tanık hangi kosularda dinlenir kanun ve yargıtay kararları ışığında değerlendireceğiz
Ceza muhakemesinde dellileri beyan, belge ve belirti dellilleriolmak üzere üç ana başlığa ayırmamız mümkündür. Tanık bu kategorilerden beyan delillerine girer. CMK nezdinde tanıklık, yaşanmış bir olaya herhangi bir şekilde şahit olmuş kişilerin mahkeme karşısında dinlenilmesi olarak tanımlanır. Kişi tanıklığı süresince kamu görevi üstlenir. Bu görev esnasında soruşturmayı yapan savcılık veya kovuşturmayı yapan görevli mahkeme, tanık ya da kanunda belirtilen yakınları hakkında ciddi bir tehlikede oldukları şüphesi içerisindeyse tanığın ‘’ gizli tanık’’ olarak dinlenilmesi kararını alabilirler. Bu kuruma gerek duyulmasının en büyük sebebi tanıkların haberdar oldukları gerçekleri olduğu haliyle, dış etkilerden uzak şekilde, korkmadan, tereddüt etmeden mahkemeye aktarabilmesidir. Adaletin sağlanması için hayatını tehlikeye atan tanığın korunması evrensel düzeyde insan hakları kurallarının gereği ve sonucudur. CMK m58’e göre gizli tanıklıktan yararlanılabilmesi için iki kesin şart vardır. Bunlar; belli bir suç örgütünün faaliyeti çerçevesinde işlenmiş bir eylem olması ve tanık için ağır bir tehlike bulunmasıdır.Bahsedilen suç örgütü TCK m120 dahilindeyse ve yine bahsedilen ağır tehlike gizli tanıklıktan başka bir yöntemle giderilemeyecekse bu delilden yararlanılabilir. Ayrıca gizli tanıklığın kendi doğasına uygun dinlenme usulleri vardır
KİMLİK BİLGİLERİ GİZLENİR
.Bunlardan ilki ve asıl olanı yüzyüze dinlenilmesidir. Tanık kimlik bilgileri gizlenerek mahkemede bulunur. Bilgilerin korunmasından Cumhuriyet savcısı, hakim ve mahkeme sorumludur. Önlemlerin alınmamasında ya da eksik alınmasında cezai sorumluluk bu makamlardadır. Ancak bazen şüphe duyulan tehlikeler nedeniyle gizli tanık, tanıklar gibi mahkemede herkesin karşısında doğrudan dinlenilemez, bu daikinci ve istisnai dinlenilme usulüne sebep olur. Burada tanık kişisel bilgileri gizlendikten sonra görüntüsünde ve/veya sesinde yapılan değişiklikler ile SEGBİS üzerinden ya da mahkeme salonunda bulunan bir oda içerisinde veya paravan arkasından duruşmaya katılır. İkinci usulde gizli tanıklık doğrudanlık ve yüzyüzelik ilkelerine istisna teşkil eder. Bu ilkeler gereği sanık, avukatlar ya da müşteki gibi duruşmada hazır bulunma yetkisi olanların hakları kısıtlanır
. Bu durum tarafların tanığa soru sormasını engellediği için AİHS 6/3 d maddesindeki adil yargılanma hakkının kullanılmasına, AY m36/1’ e ve ‘silahların eşitliği’ ilkesine aykırıdır. Ayrıca Tanık Koruma Kanunu’nun 9/8. Maddesine göre yalnızca gizli tanık beyanıyla mahkumiyet kararı verilemez. Tanık sayısının da bir önemi yoktur.
AHİM Dairesi, 20 Ocak 2009 tarihli kararında, tanıkların çapraz sorgulanması olanağının yokluğu ve karşılıklı etkili bir dengenin bulunmaması gerekçeleriyle iki davada AİHS 6/3 d maddesiyle birlikte 6/1 maddesinin ihlal edildiğine hükmetmiştir. ( Al-Khawaja ve Tahery/İNGİLTERE -AİHM Büyük Dairesi Kararı)
‘’5726 Sayılı Tanık Koruma Kanununun 9/8. maddesinde belirtildiği üzere başkaca delillerle desteklenmeyen gizli tanık beyanının tek başına hükme esas alınamayacağı gözetilmeksizin gizli tanık ...'in suça sürüklenen çocuk ile ilgili beyanlarında geçen hususları destekleyen başka delil olup olmadığının mahkemece araştırılmadan eksik inceleme ve araştırmayla karar verilmesi, …… oy birliğiyle karar verilmiştir.’’ (16. Ceza Dairesi 2021 /515 E. , 2021/3292 K.)
HUKUKLU GÜNLER
