Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkanlardaki fethi devam etti ve 1373’te Makedonya’nın fethi ile büyük ölçüde rayına oturdu.
1382 tarihinde Manastır, 1385 tarihinde Pirlepe ve Ohri, 1386 tarihinde Niş alındı. II. Kosova Savaşı ile 1448 yılında Makedonya kesin olarak Osmanlı İmparatorluğu sınırları içine girmiş oldu.
Rumeli’nin eyaletleri..
Manastır Vilayeti
Kosova Vilayeti
Selanik Vilayeti.
İmparatorluğun içinde yüzyıllarca yer alan verimli toprakları ile, nüfuslu bir bölge özelliği kazanmıştır. Bu bölge 1912-1913 Balkan Savaşları sırasında Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrılan son bölgedir.
Osmanlı idaresi altında bu bölge Makedonya adıyla hiç anılmamıştır. İlk fetihler döneminde Rumeli Eyaleti içinde yer alan bölgede en son Kosova Vilayeti, Manastır Vilayeti, Selanik Vilayeti adlı idari bölgelerin bazı kısımları ve tamamı yer almıştır.
Küçük Kaynarca Antlaşması’ da Osmanlı Devleti ve Rusya arasında imzalanmış sonuçları açısından oldukça önemli olan antlaşmalardan biridir.
Küçük kaynarca anlaşmasını bilmiyorsanız, Balkan savaşlarının nedenlerini ve siyasal sonuçlarını anlayamazsınız.
Bu anlaşma Osmanlının sonun başlangıcıdır.
*****
HER ŞEY I. MURAD’IN KOSOVA SAVAŞI İLE BAŞLAR..
28 haziran 1389..
Osmanlı Devleti'nde üçüncü padişah olan I. Murat, Kosova Savaşı'nda şehit olmuş ve bu süreçten sonra Kosova, Osmanlı'nın himayesi altına girmiştir. Osmanlı öncesi, Kosova'da çoğunlukla Sırplar ve Arnavutlar yaşamaktaydı.
I. Kosova Savaşı önemi nedir?
Kosova Zaferi, Osmanlıların Balkanlara kesin olarak yerleşmeleri ve bölgede etkin bir güç olmaları yolunda önemli bir adım olmuştur.
Sırplar bu savaşta ağır bir darbe almış ve bir daha toparlanamamıştır. Sırp tarihçileri, bu günü bağımsızlıklarını kaybettikleri tarih olarak yorumlarlar.
Makedonya, Balkanların en güzel bölgesidir. Makedonyalı olmak bizim topraklarımızda biraz da gizem içerir. Arnavut, Türk, Boşnak hepsi bölgede Makedonyalı sayılır…
İTTİHAT VE TERAKKİ’NİN KURULDUĞU TOPRAKLARDIR.
Makedonya Dağları, bir önceki yüzyılda çeteleriyle ünlüydü.
Kolağası Ahmet Niyazi Bey… İttihat ve Terakki Komitesinin en meşhur üyelerinden biridir.
Dört yıl avcı taburuyla Balkanlar'da ayaklanan Sırp ve Bulgar çetecilerle göğüs göğüse çarpışıyor.. Resneli Niyazi Bey'e karşı bir güven oluşmuştu. 200 vatan fedaisiyle vatanı için ölmeye gittiğini söyler.
Çetelere karşı büyük bir üstünlük elde edildiğinde Bulgar çeteler, Rus konsolosundan yardım isteyerek, Resneli Niyazi’nin görevden alınmasını istemişti. Rus konsolos bu isteği Hilmi Paşa’dan “rica etmişti” ve Resneli Niyazi görevinden alınmıştı. Yapılan araştırmalar sonucu hiçbir suçu görülmeyerek görevine iade edilmişti. 1908'de II. Meşrutiyete giden yolda en önemli aktörlerden biri olması dolayısıyla, “Hürriyet Kahramanı” olarak nitelenmiştir.
Vatan Fedaisi Resneli Niyazi Bey, “Bizi vatan besledi, büyüttü. Vatan olmasa biz de yokuz demektir.'' demiştir.
17 Nisan 1913’de İstanbul’a gitmek için Avlonya Limanı’na gelen Resneli Niyazi, akşam saatlerinde vapura binmek üzereyken, komitacılar tarafından şehit edilmiştir. Öldürülme sebebi karanlıkta kalmıştır. Halk arasında “ne şehittir ne gazi, uçurtma yoluna gitti Niyazi” deyimi oradan gelmektedir.
Mustafa Kemal; “Eğer Meşrutiyetler olmasa idi, Cumhuriyet olamazdı. Resneli Niyazi gibi Meşrutiyet önderlerine çok şey borçluyuz!” demişti.
PARÇALANAN YUGOSLAVYA..
TİTO ‘nun ölümünden sonra Yugoslavya parçalandı. Boşnaklar ile Hırvat- Sırplar arasında savaş oldu… Binlerce Müslüman Boşnaklar Sırp ve Hırvat paramiliterler tarafından öldürüldü… Yunanistan Macedonia ismini kullandırmamak AB ülkelerine çok baskı yaptı. En son Kuzey Makedonya isminde uzlaştılar
ESKİŞEHİR'DEKİ MAKEDONYA’ LILAR
Balkanlardan göçler hep Türkiye ye olmuştur. Sanki bir Muhacir merkezidir.
Nereden çıktı bunlar da demeyin… Osmanlı’ nın batıya açılması Balkanlardan başlar. Hatta Osmanlı için bir Avrupa imparatorluğudur da denir. Üzerinde doğu Roma’nın mirasını taşır..
Osmanlı çok uluslu bir imparatorluktur.
Eskişehir aslında tam bir göçmen kentidir. Demografik yapısı bunu gösterir..
Kafkas, Balkan göçlerinin sonucunda “toplanma merkezi” olarak değerlendirilir.
Tatarı, Arnavut’u, Pomağı, Torbeşi, Boşnağı, Çerkesi hep bir arada yaşamı paylaşmışlar, birbirlerinin kültürlerinden de etkilenmişlerdir..
*****
Ali Baş Eskişehir’deki Makedonyalılar yazısı çok hoşuma gitti. Ali Baş araştırmayı sever… Bilmediğini sorar. İyi bir gazetecidir. Fikr-i takip yapar. Yalçın Küçük okumaları ona, düzenin şifrelerini çözümleme yetenekleri kazandırmıştır.. Eskişehir 2000’ e doğru gazetesinde beraberde çalışmıştık. Yani aradan yaklaşık 27 yıl geçmiş.
Gazeteciliğin temeli muhabirlikti. Şimdi eskilerden Ali Naki kaldı yadigâr.
Eskişehir’deki Makedonyalılar yazısında; Günümüzde de Makedonyalılara saygımız her zaman ayrıcalıklıdır.
Yüzyıl önce Prizren, Üsküp ve Kalkandelen bölgesinden gelen Makedonyalıların büyük çoğunluğu Eskişehir’e yerleşti diye başlıyor.
Kalkandelen, Osmanlıdaki Türk adıdır..Tetova Makedonca adıdır.. Osmanlılının arşivi oradadır..
KUZEY MAKEDONYA FAHRİ KONSOLOSU HARUN KARACAN..
Harun Karacan ile birlikte Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Jovan Manasijevski ve Ekonomi Müsteşarı Suzana Tuneva, Eskişehir’i ziyaret ettiler.
Yılmaz hocaya uğramadan olmazdı.
Büyükelçi; Eskişehir ile her alanda çalışmalarımızı geliştirmek ve kardeş şehir olmak için diyaloglarımızı arttırmak istiyoruz demiş.
Eskişehir’i çok beğenmiş.
Büyükelçisi Jovan Manasijevski ve Ekonomi Müsteşarı Suzana Tuneva 2. ziyareti ESO’ başkanı Celalettin Kesikbaş’a yapmışlar.
Kesikbaş’ın dedeleri, 1911 yılında Selanik’ten göç etmişler. Tam sınırda..
ETO Başkanı Metin Güler..
Üsküp/ TETOVALI’ dır..
Göçmenler Eskişehir’in ticaretinde ve sanayisinde çok büyük katkıları olmuştur. Unutmadan söyleyeyim “Büyük Arnavut” rahmetli Ethem Arda’ da Üsküp’ lü..
Savaş Özaydemir’i de unutulmamalı... O da Üsküplü… Sabri Kılıçoğlu’ da Üsküp’ lü.
Nebi Hatipoğlu’nun babaları 1951 Bulgaristan Göçmeni..
En büyük Balkan/ Makedonyalı Yılmaz Büyükerşen’ dir.. Büyükerşen anne ve baba tarafından göçmen olan bir aileden geliyor. Baba Kırım Tatarı, anne tarafı Bulgaristan göçmeni..
Yani, BALKAN’ lar…
Büyükerşen yaşamının her aşamasını elde ettiği her başarıyı ve makamı gayreti, çalışkanlığı, azmi ve tırnaklarıyla kazanmış.
Balkan rüzgârının estiği yerlerde, kalkınmayı görürsünüz, gelişmeyi görürsünüz, sanat ve estetiği görürsünüz.
Fahri konsolosa çok iş düşüyor.
