Reddit’in kurucularından, çocuk yaşta tanıştığı bilgisayarda yaptıklarıyla büyük ses getiren Aaron Swartz’ın kısa yaşamının öyküsü, yaptıkları, yapamadıkları, yapmak istedikleri…


İLK ÖDÜLÜ VE CANBRIDGE ÜNİVERSİTESİ
1986 yılında Chicago'da dünyaya gelen Swartz, okuma yazmayı henüz üç yaşında söktüğünde 21. yüzyılın en çok konuşulan insanları arasında olacağının sinyallerini vermişti bile. Yazılımcı babasının işi dolasıyla bilgisayarla daha çocuk yaşta tanışan Swartz, 12 yaşına geldiğinde bugün Vikipedi olarak bildiğimiz sistemin atası olan 'The Info Network'ü yazan birisiydi. Hatta ilk Wikipedia çıktığında abisiyle evde şey derlermiş: 'haa wikipedia güzel ama bizim evde 5 yıldır var' Çünkü Swartz bu sistemin sunucusunu evindeki bir bilgisayar yapmıştı ve orada tıkır tıkır çalışıyordu.
Swartz'ın geliştirdiği 'The Info Network' adlı web sitesi ödül veren kurumların ilgisini çeker ve daha henüz 12 yaşındayken 'Ars Digita Prize' adı verilen bir ödülün sahibi olur. Bu ödülü almak için Cambridge Üniversitesi'ne gider. Burada birçok programcıyla tanışıp farklı farklı yazılım işlerine de start verir.


RSS, SAN FRANCISCO VE CREATIVE COMMONS
14 yaşına geldiğinde ise dönem dönem sıkça kullanılsa da günümüzde çok sık kullanılmayan RSS adı verilen bir sistem geliştirir. RSS ise bir ya da birden fazla siteyi takip ediyorsanız o sitede neler olup bitmiş ne görsel yüklenmiş hangi makaleler girilmiş gibi verileri özet olarak sunan bir sistem. Daha sonra Swartz, RSS ile çalışmalar yürüten bir mail grubuna abone olur. O gruba verdiği bilgiler, yaptığı deneyler ve hatta aktardığı deneyimlerle dikkat çeker. Grup AaronSwartz ile tanışmak istediğini kendisine mail ile bildirir. Fakat Swartz'dan gelen yanıt oldukça ilginçdir 'Annemin izin vereceğini sanmıyorum. 14 yaşıma yeni girdim'. Ekip geri adım atmaz ve aileyle irtibata geçer, çocuğun San Francisco'ya gelmesini sağlarlar. İşte bu davet Swartz'ın da internet sektörüne girişinin resmen ilk adımı olur. İlk makalesi 15 yaşında yayınlanır. Yine aynı yaşlarda 'Creative Commons' tipi lisanslamanın öncül çalışmalarına katılır.


SOSYOLOJİ, INFOGAME VE REDDIT
Swarz,yaşadığı toplumu ve insanları daha iyi anlayabilmek için bölüm olarak kendisine Sosyoloji'yi tercih eder. Ancak daha birinci sınıfta okuldan tam bir hayal kırıklığı yaşar ve okulu bırakır.
Paul Graham adlı bir kişinin yönettiği 'Y Combinator' adlı bir şirket AaronSwartz'a bir iş teklifinde bulunur. Swartz, gelen teklife verdiği cevapta 'infogame' diye bir projesinin olduğundan, burada siteye giren herkes kendisine kendi istediği standartlarda kendi kendine bir websitesi yapabileceği bir olanak sağladığını söyler. Firma bu proje çok beğenir Swartz'ı projesiyle beraber işe alır. Daha sonra proje ortaya çıkar fakat beklenen rakamlara ulaşmaz. Aynı firmanın 'Reddit' adlı başka bir projesiyle Swarz'ın 'infogame'si birleştirilir. İşte bu birleşmeyle birlikte dünyanın en çok ziyaret edilen sosyal haber sitesi 'Reddit' ortaya çıkar. Böylece Swarz da Reddit'in üç kurucusundan birisi olma unvanını kazanır. Daha sonra Reddit, Condé Nast adlı şirket tarafından satın alınır. Swartz, buradaki iş ortamından sıkılır ve buradan ayrılma kararı alır.


FBI İLE İLK MÜCADELE
İnsanların bilgiye ücretsiz ulaşabilmesi gerektiğini düşünen Swartz, ABD'deki bütün dava dosyalarının tutulduğu 'Pacer' adlı bir sistemi hedef alır. Normalde ABD'deki yasalara göre tüm dava dosyalarına ücretsiz ulaşabilmeniz gerekirken, bu site bunların bir sayfasını 10 Cent'e satılıyor. AaronSwartz, sitedeki açıklıktan yararlanarak sistemi hackler, sitede yer alan bütün dava dosyalarını indirir ve bunları kendi web sitesinde ücretsiz bir şekilde halka sunar. Tabii ki FBI da boş durmaz ve Swartz'a dava açar. Fakat dava anayasada belirtilen bir hakkı fiilen uyguladığı için düşer. Yani bizim çocuk bu davadan herhangi bir ceza almaz.
Swartz bu sefer kendisine hedef olarak MIT'iseçer. MIT'in, sadece para vererek giriş yapabildiğiniz veri tabanında tutulan ve uluslararası bütün makalelerin yer aldığı 'JSTOR'adlı bir sistemi vardır. 'Bu makaleler toplumun ortak üretimidir ve kamuya mal olması gereken ürünlerdir' der ve sistemihacklemeye çalışır.
Bu makaleleri bildiğiniz klasikleşmiş hack yöntemleriyle elde etmez. Makalelerinin veri tabanında sıralanışında bir açığını keşfeder. Kendi laptop'una yazdığı küçük bir programla birlikte bu makaleleri url'lerindeki bu açıktan faydalanarak indirip kendi blog sitesinde ücretsiz olarak yayınlamaya başlar. Fakat yazdığı bu kod yapısı MIT tarafından fark edilir ve kendisi sistemden banlanır. 'Siz mi bunu bana yapan'der. Laptop'unu ve bir tane de harici harddisk'ini alarak, MIT'in bu JSTOR'u tuttuğu veri merkezine girip fiziki olarak bilgisayarını oraya kurup direk sunucudan laptop'una kalan makaleleri indirmeye başlar. Dönem dönem belli aralıklarla gidip hadrdisk'i alıp onu temizleyip yerine geri koyar. Bu döngü MIT durumu fark edene kadar devam eder. MIT fiziki bilgisayarı da fark ettikten sonra odaya gizli bir kamera yerleştirir. Daha sonra kameralar günün birinde Aaron Swartz'ın odaya girip o bilgileri yedekleyip çıktığını kaydeder. Tabii ki de bu süreçlerinin devamında kendisinin video görüntülerinin yer aldığı deliller hakimlere sunulur ve 13 ayrı dava açılır. Davaların sonucunda mahkeme Swartz'ı suçlu bulur. Ancak cezaevine girmez burada bir kısım kefaret ödeyerek bu cezadan kurtuluyor. Ancak dava devam eder.


'SOPA'YA KARŞI MÜCADELE VE SON
Swartz, bu sefer gözüne başka bir yer kestirir. O dönemde ABD'de 'SOPA' adlandırıalan bir yasa çıkarılmaya çalışılır. Bu yasa ABD hükümetine canı istediğinde her hangi bir web sitesini kapatma, karartma gibi yetkileri veriyor. Yasa birçoğumuza tanıdık gelebilir. İşte Swartz, bu yasaya karşı olan akımın önderlerinden birisi haline gelir ve çok kısa bir sürede 300 Bin'e yakın imza toplar. Oluşan tepilerin sonucunda yasa çıkmaz ve bir anda Swartz, bu mücadelenin öncülerinden birisi olduğu için farklı bir alanda aktivist olarak ünlenir.
Tüm bu gelişmelerin ışığında Swartz, yeniden SOBA yasasını çıkartamayan ABD hükümetinin hedefi olur.Aaron Swartz'a açılan tüm davalardan toplamda 35 yıl hapis cezasıve 1 milyon dolarlık para cezası kesilir. Burada Swarz'ın karşısına iki seçenek çıkar ya suçu kabul edecek ve cezasını çekecek bilgisayardan ve internetten uzak bir şekilde. Ya da devletle karşı karşıya gelecek mahkemede yaptığı işleri savunacak. Tabii ki de bizim çocuk mahkemeye çıkmayı kabul eder, davalara çıkar. Fakat bu süreçte hem tutuklanma korkusu hem de 1 milyon dolarlık para cezası gibi durumlar, FBI'ın da gündelik hayatında onu çok fazla darlamasının baskısını ve stresini kaldıramayan Aaron Swartz 26 yaşında hayatının baharındayken intihar eder. Tarih 11 Ocak 2013…

Aaron Swartz'ın hayatının anlatıldığı belgesel: https://www.youtube.com/watch?v=gpvcc9C8SbM