Riyanın iki sebebi vardır. İmandaki zayıflık; mal, mülk, makam, şöhret, dünyalık hırs gibidir. Allah bize faydalı güzelliklere ulaşmayı nasip eylesin. Gerçek iman sahipleri ibadette, fiil ve davranışlarda Allah rızasını ön planda tutarlar. İnsanların şöyle veya böyle söylentilerine aldırış etmezler. Yüce Allah bu konuda şöyle buyurmaktadır. 'Ey iman edenler! Sizden kim dininden dönerse bilsin ki Allah sevdiği ve kendisini seven müminlere karşı alçak gönüllü, şefkatli, kafirlere karşı onurlu ve zorlu bir toplum getirecektir. Bunlar Allah yolunda cihad ederler ve hiç kimsenin kınamasına aldırmazlar. Bu Allah'ın dilediğine verdiği lütuftur. Allah'ın lütfu ve ilmi geniştir.'(2)
Bir hadis-i şerifinde Peygamberimiz 'riya gizli şirktir'(3) buyurmaktadır. Riya daha çok nafile ibadetlerde olur. Yine Peygamber (sav) efendimiz buyururlar ki; 'Ahirette kahraman desinler diye infak edenlerin, alim desinler diye ilim öğrenen ve öğretenlerin, ne güzel okuyor diye Kur'an okuyanların yüz üstü cehenneme atılırlar.'(4) 'Vay haline şöyle namaz kılanların ki; onlar namazlarından gafildirler. Onlar aslında gösteriş için yapıyorlar. Zira zekata (hayra) mani oluyorlar.'(5) Riyakarlık İslam'da asla hoş görülmeyen davranışlardandır. 'Ya göründüğün gibi ol, ya da olduğun gibi görün' Mevlana'nın düsturunu hayatımıza tatbik etmeliyiz.
'Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol,
Şefkat ve merhamette güneş gibi ol,
Başkalarının kusurunu örtmede gece gibi ol,
Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol,
Tevazu ve alçakgönüllülükte toprak gibi ol,
Hoşgörülükte deniz gibi ol,
Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol.'
Şu geçici dünyada riyakarlık yapmanın anlamı yok. Yalakalık yapanlar belki bu dünyada kazansalar dahi ahirette kaybedenlerden olurlar. Asla tevazu, nezaket, zarafet, beşeri güzel ilişkiler, insani değerler, davranış biçimleri, samimiyet riyakarlıkla karıştırılmamalıdır. Cumanız kutlu, ibadetleriniz, işleriniz bereketli olsun. Hoşçakalın.
