Bazen bir afet durumunda, bazense evde yemek yaparken başınıza gelebilecek olan şeylerden biri de ateşle ya da kaynamış bir suyun elinize dökülmesi ile yaşayabileceğiniz bir yanık vakasıdır. Etrafınızda görmüşsünüzdür; yanan kişiye buz kalıbı ile ya da diş macunu ile müdahale yapılır, kıyafetleri çıkarılmak istenir ve daha bir çok kulaktan dolma müdahale... Bunların hepsinin yanlış olduğunu ve yanan kişinin hayatını daha büyük tehlikelere attığını biliyor muydunuz? İşte yanık vakalarında doğru bilinen büyük yanlışlar...
"Yanan insana ne yapılmaz" sorusu, acil bir durumda yapılmaması gereken hataları vurgular. Yanlış müdahale ciddi yaralanmalara veya komplikasyonlara yol açabilir. İşte yanan bir kişiye yapılmaması gerekenler:
1. Yanık bölgesine doğrudan buz koymayın:
Buz, dokuların daha fazla zarar görmesine neden olabilir. Yanık bölgesini soğuk suyla serinletmek yeterlidir.
2. Yanık üzerine diş macunu, yoğurt, yağ gibi malzemeler sürmeyin:
Bu maddeler yanığın enfekte olmasına veya ciltteki ısıyı hapsetmesine neden olabilir.
3. Yanık bölgesindeki giysileri çekerek çıkarmayın:
Giysi cilde yapışmış olabilir. Çıkarmaya çalışmak daha fazla hasara yol açabilir. Giysiyi keserek çıkarmak daha güvenlidir.
4. Yanık bölgesine pamuk veya yapışkan malzemeler koymayın:
Bu tür malzemeler yaranın içine yapışabilir ve çıkarılması zorlaşabilir.
5. Su toplamış kabarcıkları patlatmayın:
Kabarcıklar enfeksiyona karşı doğal bir bariyer oluşturur. Patlatmak enfeksiyon riskini artırır.
6. Yanık kişiyi yalnız bırakmayın:
Şok, bilinç kaybı gibi durumlar yaşanabilir. Acil yardım gelene kadar kişinin yanında olun.
7. Yanık üzerine doğrudan antiseptik veya alkol bazlı ürünler dökmeyin:
Bu maddeler tahrişe ve daha fazla doku hasarına neden olabilir.
8. Profesyonel yardım almadan ileri derecedeki yanıkları tedavi etmeye çalışmayın:
ve 3. derece yanıklar mutlaka tıbbi müdahale gerektirir.
Yanan Kişiye Ne Yapılmalı?
Yanık bölgesini 10-15 dakika soğuk suyla yıkayın.
Temiz, nemli bir bezle üzerini örtün.
En kısa sürede tıbbi yardım alın.
Yanık durumunda en önemli şey doğru müdahaleyle yaralanmayı en aza indirmek ve profesyonel yardım almaktır.