Yeni eğitim öğretim döneminin başlamasıyla birlikte tatilden okula dönen çocuklarda uyku düzenini sağlamak oldukça zor oluyor. Özellikle yaz aylarında çocuklar geç saatlerde yatmaya ve geç uyanmaya alıştı. Ancak okulun başlamasıyla bu düzensizlik önemli ölçüde değişecek. Çocuklar, sabah erken kalkmaya alışamadığı gibi gece geç saatlerde uykuya dalmaya devam edecekler. Tatil döneminden sonra çocuklarda uyku bozukluğunun olması ilk etapta normal olduğunu söyleyen Turgut, "Ailelerin hemen panik yapmaması birkaç gün içerisinde çocukların hızlıca uykularının normale gelmesini beklememeleri gerekiyor " dedi.
"ÖNCELİKLE SORUN TESPİTİ YAPMAK GEREKLİ"
Okula dönen çocukların uyku saatlerinde kaç saat uyuması ve hangi saat diliminde uyku moduna geçmesi gerektiği konusunda bilgilendirmelerde bulunan Turgut, "Tatil döneminden sonra çocuklarda bir uyku bozukluğu olması ilk etapta normaldir. Ailelerin hemen panik yapmaması birkaç gün içerisinde çocukların hızlıca uykularının normale gelmesini beklememeleri gerekiyor. Öncelikle sorun tespiti yapmak gerekir. Çocuk uyumuyor mu? Uyku saati mi bozuk? Geç mi uyuyor? uyanamıyor mu? Önce bunu tespit etmesi gerekir. Bununla beraber çocuğun hangi yaş grubunda olduğunu belirlemek de önemli. 5 yaşa kadar 11, 13 saat uyku gerekli. İlkokul döneminde 9, 10 saatlik bir uyku ya da lise döneminde 8,9 saatlik bir uyku yeterli olacaktır. Velilerin çocuklara uyuma saatlerini de iyi belirlemek gerekir. Anaokulu grubunda saat 20.00-21.00 saatlerinde arasında uyuması gerekir. Çocuğun ilkokul döneminde saat 21.00 ile 22.00 ve ortaokul, lise döneminde de 22.00, 23.00'da uyuyacak şekilde ayarlamaları gerekir. Ama bunu da dediğim gibi bir anda paniklemeden kademeli bir geçişle yapmaları gerekir ve çocuk burada eğer çok ciddi sıkıntı yaşıyorsa, altta yatan nedenleri fark etmek ve bu nedenleri çocuğun uykusunu bozacak faktörleri ortadan kaldırmak gerekir” ifadelerini kullandı.
“TERK EDİLME KAYGILARINI GİDERMEK DEĞERLİ OLACAK”
Uyku probleminin nelerden kaynaklandığını ve düzenli bir uykuya alıştırma döneminde ailelerin nelere dikkat etmesi gerektiği konusunda konuşan Turgut, “Çocuğun yaz tatilinden dolayı geç yatmaya alışması ya da çok yatmaya, çok uyumaya alışmasıyla ilgili mi? Yoksa altta yatan korku, kaygı ebeveynlerle yeterli zaman geçirmeme, terkedilme korkusu gibi durumların var olup olmadığının da iyi bir şekilde anlaşılması gerekir. Küçük yaş grubunda yani 5-6 yaş grubunda özellikle terk edilme korkusu yaşadığı için çocuklar odalarına gidip uyumakta zorluk yaşayabilirler. Burada da yine kademeli bir geçi olacaktır. Mutlaka çocukların kendi odasında uyumaları, uykuya kendi odalarında geçmeye alıştırmamız çok önemli. Özellikle 5 yaşa kadar olan çocuklarda onu terk etmeyeceğiniz, sık sık odasına girip kontrol edeceğimiz mesajı verilmeli. Gerekirse çocukların yanında hikaye, masal anlatmak, terk edilme kaygılarını gidermek burada çok değerli olacaktır. Daha büyük çocuklarda da yine onları odalarını ve yataklarına götürmek odalarında uyumalarını sağlamak bir loş ışık sağlamak, onlarla konuşmak, sohbet etmek, hikaye anlatmak çok faydalı olacaktır” mesajını verdi.
“ÇOCUKLARIN UYUDUĞU YER ODALARI OLMALIDIR”
Uyku düzenini hangi faktörlerin bozduğunu belirten Turgut,”Bir anda geç uyumaya alışan çocukları çok erken uyutabilmek, zor olacak olursa da kademeli olarak işte yarım saat, yarım saat öne çekilecek şekilde de bir düzenleme yapabilirler. Ama burada dediğim gibi çocukların kaygıları, endişelerinin azaltılması gerekir. Diğer taraftan uyku öncesi son bir iki saat çocukların çok hareketli aktivitelerde bulunmamaları bir gezmeye gidilecekse ya da misafir kabul edilecekse bunun saatinin ayarlanması çocukların uyku saatinin kesinlikle geçirilmemesi düzenli bir uyku saati, uyku alışkanlığı ve uyku hijyeninin belirlenmesi gerçekten önemli. Saatlerin sürekli değiştirilmemesi dediğim gibi işte gezmeye gidilecekse ya da eve misafir gelecekse bunun saati de ayarlanmalı. Sürekli bir uyku saati değişikliğine gidilmemesi gerekir. Çocukların uyuduğu yer odaları olmalıdır. Sürekli farklı yerlerde uyumaya zorlamak da çocuklarda uyku düzenini bozacaktır. Yine uyku öncesi ağır yemekler yemek, ağır aktivitelerde bulunmak çok hareketli aktivitelerde bulunmak da uyku düzenini bozacaktır. O nedenle çocukların kendi odasında yine uyku öncesi ağır yemekler yemek, ağır aktivitelerde bulunmak çok hareketli aktivitelerde bulunmak da uyku düzenini bozacaktır” ifadelerini belirtti.
“PSİKİYATRİK DESTEK ALMAK GEREKEBİLİR”
Uyku düzeni bozukluğunun düzelmemesi durumunda ebeveynlerin hangi yolu izlemesi gerektiğine de değinen Turgut, “Ebeveynlerin de çocukların yanında olduklarını bilerek uykuya geçişlerini kolaylaştırılması ve ilk etapta zor olacaksa da kademeli olarak yarım saat, yarım saat her gün uyku saati öne çekilerek ideal uyku saatine ulaştırılması gerekmektedir. Yine bu konuda çok zorluk çekme, uykudan ağlayarak uyanma, çığlıkla uyanma Ya da gerçekten uykuya direnip uyumama sorunu olan çocuklarda da mutlaka profesyonel destek, psikiyatrik destek almak gerekebilir. Altta yatan korku ve endişelerinde tedavi edilmesi gerekebilir” şeklinde konuştu.
Emrah KÖSE
