Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemeyi içeren kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilip yasalaştığından beri büyük bir tartışma konusu. Öyle ki seçimi kazanmak için EYT yasasını çıkaran AK Parti bile EYT'den büyük rahatsızlık duyuyor. Son zamanlarda özellikle Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek EYT'den büyük rahatsızlık duyduğunu açıklamıştı. Şimşek, bugün AKP Genel Merkezi’nde AKP üst düzey yöneticilerine yaptığı sunumda bu rahatsızlığını tekrar dile getirdi ve bu konuyu son haftalarda çok sıklıkla dile getirmesi sosyal medyada "EYT iptal edilecek" söylentilerinin yayılmasına sebep oldu. Peki EYT gerçekten iptal edilebilir mi? "Kazanılmış hak" EYT'nin iptalini önler mi?
Kazanılmış hak nedir?
Kazanılmış hak ya da hukuk dilinde müktesep hak, bir kişi veya kurumun, yasalar, sözleşmeler veya uygulamalar ile elde ettiği, geri alınması veya değiştirilebilmesi için belli koşulların yerine getirilmesi gereken hak anlamına gelir. Bu haklar, geçmişteki eylemler, çalışmalar ya da belirli bir süreç sonucu kazandığı ve normal koşullarda korunması gereken haklardır. Bir işçinin yıllar boyunca bir iş yerinde çalışarak elde ettiği kıdem tazminatı "kazanılmış hak"a örnektir.
Kazanılmış hak iptal edilir mi, geri alınabilir mi?
Kazanılmış haklar keyfi olarak geri alınamaz, iptal edilemez; ancak belirli hukuki durumlar altında değiştirilebilir. Genellikle geri alınmayan kazanılmış hakların geri alınması ya da iptal edilmesi bazı istisnai durumlarla söz konusudur. Kazanılmış hakların iptali ya da geri alınabililmesi için yasal düzenlemeler, tarafların mutabakatı, hakkın kötüye kullanılması ve yargı kararları gibi bir ya da birden fazla sebep olmalıdır.
EYT iptal edilebilir mi?
EYT de kazanılış bir hak olarak görüldüğü için keyfi olarak iptal edilemez; ancak hukuki bir zemine oturtulabilirse ya da taraflar arasında bir anlaşma sağlanırsa iptali söz konusu olabilir. Bu işin siyasi yanını da düşünürsek EYT'nin iptali ya da değiştirilmesi pek olası görülmüyor.
