Uzun bir süredir, Eskişehir'in sıradan bir Anadolu şehrine doğru evrildiğini yazmaya, anlatmaya çalışıyorum. Şunu kabul edelim ki; Eskişehir uzun dönemdir çok ciddi sorunlarla uğraşıyor. Bu sorunlar öyle temelde ele alınıp geçiştirilecek sorunlardan çok daha ötesinde kentin vizyonu ve geleceğini daraltan, gerileten sorunlar olarak değerlendirilebilecek sorunlardır.
Çevre yolu sorunundan havaalanı sorununa, sanayinin limanlara bağlanma talebinden termik santrale, üniversitelerinin bölünmesinden yatırım çekememeye kadar say say bitmeyecek talep ve sorunlar yumağı içinde kalan Eskişehir bu sorunlar içinde giderek sıradan bir Anadolu kenti kimliğine bürünüyor.
Anadolu Üniversitesi gibi bir devin bölünerek 3. Üniversiteye dönüştürülmesi, akabinde AÖF döner sermaye payının Eskişehir'den alınıp Hazineye aktarılması, TÜLOMSAŞ'ın kapatılması gibi faktörlerin de etkisi olduğunu düşündüğüm şekilde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca hazırlanan İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasında bile Eskişehir ilçeleri giderek alt sıralara gerilemişti.
KİŞİ BAŞI GSYH'DA CİDDİ DÜŞÜŞ
Tüm bunlar yetmezmiş gibi Eskişehir'in ülke GSYH olan etkisi de 10.000 doların altına düştü. Her ne kadar 2020 yılında (TÜİK tarafından açıklanan son veri 2020 yılını kapsıyor) ülke genelinde kişi başına düşen GSYH 8.598 Dolar olsa da Eskişehir'de bu pay 9.260 dolar oldu. Ülke genelinde %6,6 düşen kişi başı GSYH Eskişehir'de %5,5 düştü.
Ülke ortalamasının üzerinde seyrediyoruz, diye kendimizi teselli edebiliriz belki ama bu sadece sözde bir teselli olur.
Artık Eskişehir'in Türkiye'nin en gelişmiş ilçeleri arasında birden fazla ilçe sokmayı bırakın, kırsal ilçeleri gelişmişlik seviyeleri itibariyle giderek Türkiye ortalamasının altında kalıyor. 2017'de Türkiye'nin en gelişmiş ilçeleri arasında sadece Odunpazarı ilçesi yer alan Eskişehir 2022'de de yine Odunpazarı ile o kategoride yer alsa da Odunpazarı'nın sıralaması 31'ncilikten 48'nciliğe gerilemiş durumda.
14 ilçe arasında sadece tepebaşı 86'ıncılıktan 84'üncüşüğe çıksa da ilçelerin gelişmişlik seviyesinin 5 yılda bu denli gerilemesi ciddi bir sorundur.
Şayet buna önlem alınmazsa, şayet bu soruna el atılmazsa bir 5 yıl sonra Eskişehir'in bütünüyle gelişmiş ile statüsünden çıkacağını söylemem gerekiyor. Bu sıradanlaşmanın farkında varması gerekenler ise yukarıda ifade etmeye çalıştığım sorunları çözerek işe başlamalı ve uzun yılların birikimi olan Eskişehir'in vizyonunun yerinden oynamaması için çaba sarf etmelidir.