Türkiye'de bir süredir konuşulan ve Cumhur İttifakı'nın ısrarla istediği PKK terör örgütü elebaşı Abdullah Öcalan'ın TBMM'de konuşma yapması önerisi üzerine başlayan "Öcalan'a tecrit kaldırılsın" tartışmaları üzerine tecrit kelimesinin anlamı da merak konusu oldu. İşte tecrit kelimesinin farklı dallarda anlamları...
Tecrit, bir kişiyi toplumdan veya bulunduğu çevreden tamamen izole etme, yalnız bırakma ya da soyutlama durumudur.
Bu kavram, farklı alanlarda farklı şekillerde kullanılabilir:
1. Psikolojik Tecrit:
Kişinin sosyal çevresinden veya toplumdan izole edilmesi anlamına gelir. Bu, kişinin yalnız hissetmesine ve sosyal ilişkilerinin kopmasına neden olabilir. Psikolojik tecrit, depresyon, anksiyete ve diğer ruhsal sorunlara yol açabilir.
2. Ceza Hukukunda Tecrit:
Bir mahkumun, diğer mahkumlardan ayrı tutulduğu, tek kişilik hücrelerde izole edildiği ceza yöntemidir. Hücre hapsi olarak da bilinir. Genellikle disiplin cezası olarak ya da güvenlik gerekçesiyle uygulanır. Bu tür tecrit, kişinin zihinsel sağlığını olumsuz etkileyebilir ve insan hakları açısından tartışmalı bir konudur.
3. Siyasette Tecrit:
Bir kişinin, grubun ya da devletin uluslararası alanda yalnız bırakılması, dışlanması veya izole edilmesidir. Örneğin, bir ülkeye ekonomik veya diplomatik yaptırımlar uygulanarak tecrit edilmesi, uluslararası toplumla olan bağlantılarının kesilmesi anlamına gelir.
4. Tıpta Tecrit:
Bulaşıcı hastalığı olan kişilerin, hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla toplumdan izole edilmesidir. Pandemiler sırasında uygulanan karantina ve izolasyon önlemleri, tecrit örneğidir.
Tecrit, uygulandığı bağlama göre olumlu ya da olumsuz etkiler yaratabilir. Ancak özellikle uzun süreli ve zorunlu tecrit durumları, bireyin fiziksel ve ruhsal sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir.
Tecrit cezası kime uygulanır?
Tecrit cezası, özellikle cezaevlerinde mahkumlara uygulanan bir disiplin cezasıdır ve genellikle aşağıdaki durumlarda uygulanır:
1. Ağır Suç İşleyen Mahkumlara:
- İnfaz Kurumu İçinde Ciddi Suç İşleyenler: Cezaevi içinde cinayet, yaralama, isyan çıkarma veya tehlikeli davranışlarda bulunan mahkumlara tecrit cezası verilebilir.
- Terör Suçluları: Toplum veya cezaevi içindeki diğer mahkumlar üzerinde örgütsel bir etkisi olan terör örgütü üyeleri tecrit edilebilir. Bu, örgütsel faaliyetlerini sürdürmelerini engellemek amacıyla yapılır.
2. Disiplin Cezası Olarak:
Cezaevi kurallarını ihlal eden mahkumlara geçici bir süreyle tecrit cezası uygulanabilir. Bu tür ihlaller şunları içerebilir:
- Diğer mahkumlara ya da cezaevi personeline saldırıda bulunmak,
- Cezaevi düzenini ve güvenliğini tehlikeye atmak,
- Yasaklı eşyalar (silah, uyuşturucu vb.) bulundurmak.
3. Toplum veya Cezaevi Güvenliğini Tehdit Eden Mahkumlara:
- Liderlik veya Propaganda Yapabilecek Mahkumlar: Bazı mahkumlar, cezaevi içinde liderlik pozisyonu üstlenip isyan veya kargaşa çıkarmaya eğilimli olabilir. Bu tür durumlarda tecrit, diğer mahkumlar üzerindeki etkilerini engellemek amacıyla uygulanır.
4. Kaçma veya Kaçırılma Riski Olan Mahkumlara:
Yüksek güvenlik riski taşıyan, kaçma ihtimali yüksek olan mahkumlar, bu tür girişimleri engellemek için tecritte tutulabilir.
5. Psikolojik veya Fiziksel Sorunlar Yaratan Mahkumlara:
Bazı durumlarda, kendi kendine veya diğerlerine zarar verme eğiliminde olan mahkumlar da tecrit edilebilir. Ancak bu tür durumlarda tecrit, bazen mahkumun güvenliğini sağlamak amacıyla uygulanır.
Tecrit Cezası Süresi ve Uygulaması
Tecrit cezasının süresi ve şekli, ülkenin ceza yasalarına ve ceza infaz kurumunun iç yönetmeliklerine bağlı olarak değişir. Türkiye'de, tecrit cezası genellikle belirli bir süreyle sınırlandırılır ve bu süre boyunca mahkum, diğer mahkumlarla ve bazen de dış dünyayla tamamen izole edilir.
Bu ceza, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve uluslararası insan hakları kurallarına uygun şekilde uygulanmalıdır. Aksi takdirde, uzun süreli veya kötü koşullarda uygulanan tecrit, **işkence veya kötü muamele** olarak değerlendirilebilir.