Merhaba Değerli Okurlar;
Geçtiğimiz hafta vergi kaçakçılığı suçu ve cezasını yargıtay kararları ve kanunlar nezdinde incelemiştik.Bu hafta ise ölen kişinin eşinin olmadığı durumda mirasçısı kimler olabilir yargıtay kararı ve kanunlar çerçevesinde değerlendireceğiz.
Miras hukuku nedir ?
Gerçek kişilerin ölümüyle sona ermeyen hak ve borçlarının kime intikal edeceğini, nasıl paylaştırılacağını, ne oranda dağıtılacağını belirleyen özel hukuk dalı miras hukukudur.
Miras nedir ?
Ölen kişinin ölümü neticesinde var olan hak ve borçlarının mirasçısına geçme ilişkisine miras denir.
Miras hukukunda kaç türlü mirasçı vardır ?
Miras hukukunda yasal mirasçı ve atanmış mirasçı olmak üzere 2 çeşit mirasçı vardır.
Yasal mirasçıların kim olduğu Türk Medeni Kanunu'nda düzenlenmiştir. Bunların kim olduğu hususunda miras bırakanın bir iradesi bulunmamaktadır. Kanuni düzenlemeye göre yasal mirasçılar ; miras bırakanın kan hısımları, miras bırakanın evlatlığı ve altsoyu, miras bırakanın kalan sağ eşi ve devlettir.
Atanmış mirasçılar ise miras bırakanın kendi iradesiyle hareketle seçmiş olduğu kişilerdir. Mirasbırakan gerçek ya da tüzel kişiyi hür iradesiyle mirasçı olarak atayabilmektedir.
Miras Hukukunda Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı
Miras hukukumuzda pay oranları hesaplanırken kabul edilen sitem ''zümre sistemidir''. Kan bağına dayanan mirasın intikalinde bir zümrenin varlığı kendisinden sonra gelen zümrelerin mirasçılık haklarını bitirir. Sağ kalan eşin mirasçılığı belirlenirken mirasçı olduğu zümreye göre pay oranı hesaplanır. Miras bırakanın 1.zümreye hasıl malvarlığına mirasçı olan eş miras üzerinde 1/4 oranla hakka sahiptir. Bu oran 2.zümre mirasçılığında 2/4 , 3.zümre mirasçılığında 3/4 olarak karşımıza çıkmaktadır.
Miras Hukukunda Devletin Mirasçılığı
Miras hukukumuzda yasal mirasçı ve atanmış mirasçı olmak üzere iki çeşit mirasçı vardır. Miras bırakanın yasal mirasçısının olmaması ve atamış olduğu herhangi bir kişi bulunmadığı durumda devlet mirasbırakanın mirasçısı konumuna kendiliğinden gelmektedir. Devletin mirasçı olduğu halleri diğerlerinden ayıran en önemli husus tereke üzerinde bulunan borçlardan sorumluluk konusudur. Devlet tereke üzerindeki mallardan sınırsız ve kişisel olarak sorumlu olmamakla beraber miras hasebiyle edindiği mallar ölçüsünde sorumlu olmaktadır.
Ölen Kişinin Eşi Yoksa Mirasçısı Kimler Olabilir ?
Miras hukukumuzda tereke mallarının dağıtımı zümre sistemindeki esaslar göz önünde bulundurularak yapılır. Ölen kişinin eşinin olmaması murisin 1.zümreden başlanarak mevcut koşullara göre yapılan değerlendirme neticesindeki mirasçıların durumuna göre belirlenir. Bu bağlamda 1.zümredeki yasal mirasçılar murisin altsoyudur. Her bir zümrenin varlığı kendinden sonraki zümrenin mirasçılığını düşürür. 1.zümre değerlendirmesinden sonra bu zümreye ait mirasçı olmama durumu mevcut ise 2. Zümreye ait mirasçılar , bu zümreye ait mirasçı olmama durumunda ise 3. Zümreye ait mirasçılar değerlendirilir
Konuya Dair Bam Kararı;.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararı - İstanbul BAM
6. HD., E. 2022/1349 K. 2022/1290 T. 26.5.2022
Davacı vekili, muris K3'ın 11.04.2021 tarihinde vefat ettiğini, müvekkilinin babası K4'in 3 aylık yasal süre içinde K3'ın mirasını İstanbul Anadolu 2. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2021/818 E., 2021/968 K. sayılı kararı ile kayıtsız şartsız olarak reddettiğini, kararın 28.07.2021 tarihinde kesinleştiğini, müvekkilinin K3'ın diğer mirasçısı amcası K5'in reddi miras işlemi yapmadığını dolayısı ile de K3'ın mirasının tüm yasal mirasçıları tarafından reddedilmediği bilgisini yeni aldığını, tüm mirasçılar tarafından reddi miras yapılmadı ise, K3'ın mirasının alt soy olarak kendisine geçebileceğini öğrenen müvekkilinin, öğrenme tarihinden itibaren yasal süre olan 3 ay içerisinde iş bu "mirasın gerçek reddi" davasını açtığını beyan ederek, K3'ın mirasının, daha önce reddi miras yapan K4'in altsoyu müvekkili tarafından kayıtsız şartsız, mirasçılık sıfatını öğrenme tarihinden itibaren 3 aylık yasal sürede reddedildiğinin tespit ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece dosya üzerinden yapılan inceleme ile, murisin 11/04/2021 tarihinde vefat ettiği ve davacının mirasçı olduğu, davanın 18/03/2022 tarihinde yasal süresinden sonra açıldığı gerekçesi ile davanın 3 aylık ret süresi içerisinde açılmaması nedeniyle reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir…
Somut olayda, davacının murisin oğlu K4'in çocuğu olduğu, davacının babası K4'in muristen kalan mirası reddettiği, murisin dava dışı bir mirasçısının da bulunduğu anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca, davacı mirasçı olduğunu sonradan öğrendiğini iddia ettiğine göre, davacıya iddiasını ispata yarar delillerini sunması için süre verilmesi, davacının murisin ölümünü bildiği, hayatın olağan akışına göre babası ve amcasının mirası reddedip reddetmediğini bilebilecek durumda olup olmadığı hususu üzerinde titizlikle durulması, iddia doğrultusunda tüm deliller toplandıktan sonra olumlu veya olumsuz karar verilmesi gerekirken yanılgı ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın esasına ilişkin delillerin toplanılmamış olması nedeniyle davacının istinaf talebinin esasa ilişkin nedenler incelenmeksizin kabulüne, yerel mahkeme kararının kaldırılarak, dosyanın mahkemesine iadesine ilişkin aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.şeklinde belirilmiştir.