Büyük İskender’in komutanlarından Antigonius Monophthalmos tarafından M.Ö. 316 yılında kurulan ve tarih boyunca Bitinya, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerine ev sahipliği yapan Bursa'nın İznik ilçesinde yer alan batık bazilika, 2014 yılında keşfedilmesiyle dünya genelinde büyük bir ilgi odağı haline geldi. Belgeselin gösterimi, Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Uludağ Üniversitesi’nin katkılarıyla Gökdere Vadisi Şehir Kütüphanesi Üftade Salonu’nda gerçekleştirildi. Gösterime, Kent Tarihi ve Tanıtımı Dairesi Başkanı Güney Özkılınç, Bursa Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin, Fransız jeolog Prof. Dr. Julia de Sigoyer ve birçok arkeoloji ile tarih meraklısı katıldı.
Birinci Konsil’in 1700. Yılı
Aynı zamanda İznik Gölü Bazilikal Kilise Kazı Başkanı olan Prof. Dr. Mustafa Şahin, gösterim öncesi yaptığı konuşmada, 2014 yılında çekilen hava fotoğraflarının, batık bazilikanın keşfi için kritik öneme sahip olduğunu ve bu buluşun Hristiyan dünyası için büyük bir önem taşıdığını vurguladı. Şahin, “Bu kilise, tahminlerimizden çok daha önemli bir konumda bulunuyor. Elde ettiğimiz bulgular, Hristiyanlar için büyük önem arz eden Birinci Konsil’in bu bölgede toplanmış olabileceğini gösteriyor. Bu konsil, M.S. 325’te Büyük Konstantin’in girişimleriyle İznik’te gerçekleştirildi ve Hristiyanlığın temel ilkeleri burada kabul edildi. Birinci Konsil, tüm Hristiyan mezhepleri tarafından tanınan önemli bir toplantı olup, 2025’te bu konsilin 1700. yılı kutlanacak. Tarihi yıllar Batı dünyasında büyük bir öneme sahiptir. Kazılar sonucunda, bazilikanın 390 yılı sonrası inşa edildiği ve 1065 yılındaki büyük depremle yıkıldığı tespit edildi. Bazilika, Birinci Konsil’in yapıldığı yer olmamakla birlikte, konsilin burada toplanmış olma olasılığına dayanarak inşa edilmiş olabilir” dedi.
İznik’teki Sismik Tehditler
Fransız jeolog Prof. Dr. Julia de Sigoyer ise bazilikanın su altında kalmasının nedenlerini araştırdıklarını belirterek, “İznik’te meydana gelen depremler hakkında daha fazla bilgi edinmek ve bazilikanın yıkılmasına yol açan depremin hangisi olduğunu tespit etmeyi hedefliyoruz. Sismik hareketler üzerine önemli bulgular elde ettik. 1065 yılındaki büyük bir depremin bazilikayı yıktığını saptadık. Bununla birlikte, 1065 yılından bu yana İznik ve çevresinde büyük bir depremin yaşanmadığını öğrendik. Verilere göre, her 900 ila 1000 yılda bir büyük bir deprem meydana geliyor. Bu bağlamda, 1065 yılındaki depremi göz önüne alırsak, İznik’te yakın bir zamanda büyük bir depremin olma ihtimali bulunmaktadır. İznik Gölü’nde keşfettiğimiz aktif bir fay hattı, bölgedeki olası gelecekteki depremlerin habercisi konumunda” ifadelerini kullandı.
Belgesel gösteriminin ardından katılımcılar, programı soru-cevap bölümüyle tamamladı.