Söyleşi öncesinde gerçekleştirilen 3. Doğan Avcıoğlu Ödülleri töreninde, başarılı eserler ve yazarları ödüllendirildi. Seçici kurulunda Altan Öymen, Merdan Yanardağ, Barış Zeren ve Behlül Özkan gibi isimlerin yer aldığı ödül töreninde şu eserler ödüle layık görüldü:
Birinci; Çağdaş Sümer’in “Düzenini Arayan Osmanlı”
İkinci; Tolga Şirin’in “Meclis Hükümeti - Rousseau’dan Marx’a Lenin’den Atatürk’e Bir Ortak Kesen”
Üçüncü: Hatice Duygu Bankoğlu’nun “Rusya’da ve Türkiye’de Planlamanın Değişimi”
Onur Ödülü; Tarihçi Feroz Ahmad’a verildi..
Doğan Avcıoğlu ile ilgili çeşitli araştırmalar yapan Prof. Dr. Gökhan Atılgan Avcıoğlu ile ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu.
Atılgan, “Doğan Avcıoğlu elbette bir Kemalist’tir. Çünkü Türkiye’nin önemli bir damarının, ana damarının Kemalizm’in nehrinden aktığını görmüş ve yaşamıştır. Herkes Kemalist solcu olmaz zorunda değildir. Kemalistlerin sağcı olanları da vardır. Doğan Avcıoğlu solcu bir Kemalist’tir. Çünkü Mustafa Kemal Paşa’nın kendi dönemindeki bazı tercihlerin de sağa doğru evrilen tercihlerinin hatalı olduğunu çok cesur bir şekilde söylemiştir.
Sola doğru gitmesi gerektiğini saptamıştır. Doğan Avcıoğlu bir devrimci midir? Her solcu devrimci olmak zorunda değildir. Bazı solcular reformcu olabilir, ama Doğan Avcıoğlu Kemalist’tir, solcudur ve devrimcidir. Türkiye düzeninin ancak bir devrimle değişebileceğini reformlarla başarıya ulaşamayacağını görmüştür” dedi.
“NAZIM HİKMET İLE İLGİLİ TABUYU O DEVİRMİŞTİR”
Doğan Avcıoğlu’nun Nazım Hikmet’in şiirlerini yayımlayan ilk kişi olduğunu vurgulayan Atılgan, konuşmasında şu sözlere yer verdi: “Doğan Avcıoğlu’nu Kemalist, solcu, devrimci, sosyalist ve Marksizm’den çok yararlanan bir aydın olarak tanımlayabiliriz onu. Doğan Avcıoğlu’nu Türkiye aydın tarihi içinde ayrıksı ve çok özel kılan şey de bütün bu özellikleri kendi sinesinde toplayabilmiş olmasıdır. Başka özellikleri de var, mesela cesareti. Türkiye tarihinde onun kadar cesur aydın çok azdır. 1961 yılında Yön Dergisini çıkardığında sosyalizm kelimesi bir tabuydu. Sosyalistler kendilerini toplumcu olarak adlandırmak zorunda kalıyorlardı. Birinci sayısının başyazısında Türkiye için tek çıkar yolun sosyalizm olduğunu söyleyen cesur aydınımız kendisidir. Hasan Hüseyin Korkmazgil gibi büyük şairimiz Nazım Hikmet’in şiirlerini okuduğu için 1950’li yıllarda öğretmenlikten atılmıştı. Nazım Hikmet bir tabuydu. Kitapları basılmıyordu. Şiirleri el yazmaları ile elden ele ulaşıyordu. Onun şiirlerini ilk yayımlayan kişi Doğan Avcıoğlu’dur. Nazım Hikmet ile ilgili tabuyu o devirmiştir.”
“TÜRKİYE’YE ÖNEMLİ KATKILARI OLDU”
Altan Öymen Doğan Avcıoğlu’nun en yakın arkadaşlarından biridir...
Altan Öymen anılarını anlatıyor; “Doğan Avcıoğlu’nun 1956 yılında tanıdım. Beraber gazetecilik de yaptık. O bir süre Paris’te eğitim gördü. İngiltere’de İngilizcesini geliştirdikten sonra Türkiye’ye gelmişti. O dönemin şartları içinde arkadaşlarıyla Türkiye’nin siyasi, sosyal hayatının daha iyi olmasını sağlayacak tedbirleri düşünmeye başlamıştı. Atatürk’ün devrimlerine inanıyordu. O devrimlere inanmasıyla birlikte sosyalist niteliği de taşıyordu. Bir nevi Kemalizm ve sosyalizmden yararlanarak yeni bir yol hartası çizmeye çalışıyordu. Gazetecilik ilk yaptığı işlerden biridir dedi.
ONUR ÖDÜLÜ FEROZ AHMAD’IN
Prof. Dr. Feroz Ahmad Hindistan’ın Yeni Delhi kentinde doğdu. Çok önemli eserler vermiştir.
1962'den beri yani tam 47 yıldır Osmanlı tarihi, özellikle de İttihat ve Terakki dönemi üzerine araştırmalar yapan, dünyanın sayılı Türk tarihi uzmanlarındandır.
Prof. Dr. Feroz Ahmed. Bernard Lewis'in öğrencisi olarak başlamış, Colombia, Tufts ve Harvard gibi seçkin üniversitelerde çalışmıştır.
İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Türk siyasi yaşamındaki yeri konulu teziyle University of London’da doktorasını aldı. Uzun yıllar Columbia University, University of Massachusetts ve Tuft University’de ders verdi
Beş yıldır İstanbul'da yaşıyor. Yeditepe'de hem tarih hem de uluslar- arası ilişkiler bölümlerinin başkanlığını yürütüyor, dersler veriyor ve kitap yazmaya devam ediyor. İşte bu çalışmalarından dolayı ONUR ödülü verildi...
Feroz Ahmad’ın çalışmaları Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemi ve modern Türkiye üzerine çok önemli yapıtları vardır.
Okuyabildiğinizi okuyun. Farklı bakış açıları ile bazı olayların neden ve sonuçlarını da göreceksiniz. Hepsini okumadım ama JÖN TÜRKLER ve DEMOKRASİ SÜRECİNDE TÜRKİYE çok aydınlattı beni. Kitap fuarından almıştım.
JÖN TÜRKLER
Siyasi kontrolü tamamen ele geçiren İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Cihan Harbi’ne girişinden liderlerinin bir Alman denizaltısıyla kaçmak zorunda kaldıkları 1918 yılına kadar yaşanan önemli dönüm noktaları ele alınıyor.
Sonsöz’de ise, İttihatçıların Atatürk’ün önderliğinde modern Türkiye’nin doğuşu mücadelesindeki yerleri ve 1926 İzmir Suikastı davasıyla birlikte tasfiye edilmeleri özetleniyor.
Feroz Ahmad’ın bu kitabı, Jön Türklerin I. Dünya Savaşı yıllarında verdikleri Osmanlı İmparatorluğu’nu yok olmaktan kurtarma mücadelesine odaklanıyor. Jön Türkler. Osmanlı İmparatorluğu’nu Kurtarma Mücadelesi, 1914-1918… Feroz Ahmad’ın bu eseri ilk kez 1969’da yayınlandı ve çok yankı uyandırdı The Young Turks: The Committee of Union and Progress in Turkish Politics, 1908-1914 (İttihat ve Terakki, 1908-1914, ilk baskı 1971) adlı eserinin devamı ve sonu niteliğini taşıyor.
Önemli bir araştırma kitabı. Halil Berktay’da onun öğrencilerinden biridir. Her ne kadar Halil Berktay farklı düşünce de olsa önemli bir tarihçidir.
Bazen onları okumak bugünü anlamak için çok önemlidir. Araştırmayı sevenler için önemli bir kaynak.
Mustafa Kemal Atatürk’ü o zaman daha iyi anlıyorsunuz.