Bir şahıstan ikinci el araç satın alırken aracı genelde expertize götürüp inceletmekteyiz. Peki meslek icabı araç satan birisinden yani halk arasındaki tabiriyle galericiden araç satın alırken bu kadar detaylı bir inceleme yapmak zorunda mıyız? Bugünkü yazımızda galericinin, alsatçının kanuni tabiri ile satıcınınayıplı araç satarken yasa gereği uyması gereken yükümlülüklerile tüketiciyi koruyan mekanizmalardanbahsedeceğiz.

Satılacak araç ayıplı dahi olsa, ayıplarının mevzuata uygun bir şekilde belirtmesi gerekmektedir. Nitekim bu hususa ilişkin kanuni düzenlemeler şu şekildedir:

TKHK'nin(Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun) 10. maddesinin 3. fıkrasına göre: 'Satışa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına, üretici, ithalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde MALIN AYIBINA İLİŞKİN açıklayıcı bilgiyi içeren ETİKET konulur. BU ETİKETİN TÜKETİCİYE VERİLMEMESİ veya ayıba ilişkin açıklayıcı bilginin tüketiciye verilen FATURA, FİŞ veya SATIŞ BELGESİ üzerinde AÇIKÇA GÖSTERİLMESİ ZORUNLUDUR.'

TKHK'nin 55. maddesinin 5. fıkrası hangi malların tanıtma ve kullanma kılavuzu ile etiketle satılması gerektiğinin yönetmelikle düzenleneceğinden bahsetmiştir.

Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliği'nin 5. maddesinde malların tanıtma ve kullanma kılavuzu ile satılmasının zorunlu olduğunu düzenlenmiş olup kanuni düzenlemede ARAÇLARIN KULLANMA KILAVUZU VE ETİKETLE SATILMASI ZORUNLUĞUNA YER VERİLMİŞTİR.

Aynı yönetmeliğin 7. maddesinde hangi bilgilerin tanıtma ve kullanma kılavuzunda bulunması gerektiği düzenlenmiş, 1. fıkra (d) bendi'özellikleri ile ilgili tanıtıcı ve temel bilgiler' TKHK'nin 10/3. maddesini tamamlayıcı niteliktedir.

TKHK'nin 10. maddesinin 2. fıkrasında da tüketiciyi korumaya yönelik bir düzenlemeyle karşılaşmaktayız. Anılan kanun maddesinde sözleşmenin kurulması aşamasında son derece aşikar olan ve HERHANGİ BİR MUAYENE YAPMADAN, hemen göze batan bir ayıbın varlığı halinde satıcının ayıptan sorumlu olmayacağı düzenlenmiştir. Nitekim gerek yasa metni ve doktrinde gerekse Yargıtay içtihatlarında bu madde metninden tüketicinin satım öncesi muayene külfetinden bahsedilmemiştir. Zaten aksi düşünüldüğünde AÇIK(Görünür) AYIPLI malın iade edilebilmesi mümkün olmayacaktır.

Öte yandan meslekten satıcıların, kanunen sattıkları mallardaki ayıpları BİLDİKLERİ ve BİLMESİ GEREKTİKLERİ düzenlenmiş, tüketicinin satılan araçtaki ayıbı bilmesinin satıcıyı ayıba karşı sorumluluktan kurtulması için yeterli görmemiştir. Kanun ayriyeten, tüketicin bu ayıbın ortaya çıkarabileceği SONUÇLARI da BİLİYOR olması gerektiğini düzenlemiştir.

Kısaca toparlayacak olursak satış belgelerinde aracın ayıbından bahsedilmemişse;tüketicinin araçtaki ayıbı bilemeyeceği ve aracı ayıpsız zannederek almış olduğu karinesi kanunen kabul edilmişmamafih ayıp sebebiyle tüketici kanunda düzenlenen herhangi bir seçimlik hakkını kullanarak uğramış olduğu zararı tazmin edebileceği düzenlenmiştir.