DENİZ ÇAĞLAR FIRAT

Odunpazarı Belediyesi, Hamamyolu Caddesinde ve Alaadin Parkta bulunan kafelerin ardından tarihi Odunpazarı Meydanı'ndaki Hicri Sezen Parkı'nda yer alan çay bahçesini de kendisi işletmeye başladı. Bu kararın ardından da işletilen diğer kafe ve parklarda olduğu gibi Hicri Sezen Parkı'nda da çay 1 TL'ye indi.
Bu kararın birçok açıdan ele alınması gereken noktaları olduğunu düşünüyorum.
Bu kararın ne anlama geldiğini anlamak için ilk olarak Hamamyolu Projesine kadar inmemiz gerekiyor. Çünkü proje hayata geçmeden önceki dönemleri hatırlayın. Bölgede çeşitli kafeteryalar, mekanlar, pastahaneler, çay ocakları mevcuttu. Bu bölgede bir birdak çay içmeye kalksanız, minimum 2,5-3 TL arası fiyat ödüyordunuz.
Dolayısıyla piyasayı kontrol eden, düzenleyen mekanizma arz-talep dengesinden çok fiyat birliği politikasıydı. Aynı çayı Adalar'da da içseniz, hatta daha nezih bir bölge seçip orada da içmek isteseniz aynı fiyatı ödüyordunuz.
Hamamyolu Projesi ile o alanda belediye tarafından işletilen 4 kafe daha hizmete girdi. Çay, kahve, tost, dondurma gibi hizmetleri sunuyor. Dünya Kahveleri ve Dünya Çayları adında. Buralarda insanlar, çayı 1 TL'den cam bardaktan içmeye başladı.
İşte bunun adına piyasayı düzenlemek denir.
İktisatta da oldukça önemli bir yeri vardır. Buna Keynesyen İktisatta çok sık rastlarız.
Emek'ten, Kurtuluş'tan, Şeker'den, Erenköy'den eğer insanlar bugün daha önce hiç yapmadığı gibi Hamamyolu'na gelip ucuza çay içip, çocuklarını eğelndiriyorsa ortada aslında sosyal bir aktivite kadar iktisadi bir aktivite de var demektir.
Cazibe merkezleri böyle doğar, böyle büyür, böyle gelişir.
Çünkü bugün kentin en ucuza çay-kahve içilip sosyalleşilebilen kent merkezindeki tek yer Hamamyolu'dur.
İşte halkçılık da budur.
Keynesyen İktisatta da bunun yeri vardır.
Ve görüyor, biliyoruz ki Keynes geri döndü!
Bu ne anlama gelir? Bunu anlamak için Keynesçilerin savunduğu özelliklerin başında gelen Ekonomiyi Yeniden Canlandırmak ilkesine bakmak gerekir. Ne demek bu?
Keynes, ekonominin kendi kendine düzenlendiği ve gizli el teorisine karşı çıkar. Keynes'e göre kamusal yatırımlar ekonomiyi canlandırır ve piyasayı dengeler. Çoğaltan etkisi ile de ekonomi canlanır. Çoğaltan etkisi nedir?
Çok kabaca şöyle ifade edeyim; kamu harcamaları yoluyla yapılan yatırımlarda meydana gelen bir artışın kendisinden daha büyük miktarda bir gelir artışına sebep olmasıdır. Şimdi Hicri Sezen'de çay 1 TL oldu ya… İşte çoğaltan devreye girdi. Çünkü gelir ve tüketim ilişkisi içinde tüketiciler ekonominin asli faktörü olmaya başladı.
Sakın bunu özelleştirme yolu ile yapılan kamu yatırımları ile kıyaslamayın. Çünkü orada Keynes'in kastettiği hiçbir yatırım-tasarruf ilişkisi söz konusu değildir.
Kısacası Hamamyolu Projesinin hayata girmesi ile Dünya Kahveleri ve Dünya Çayları isminde kafe açılması oralarda başlayan çayın 1 TL olması kararının Hicri Sezen Parkına yansıması ekonomiyi yeniden canlandırmak ilkesi ile gelir ve tüketim ilişkisine dayalıdır.
Konu sadece çayı 1 TL'ye içirmekten çok daha büyük anlam taşımaktadır.
Teşekkürler Odunpazarı Belediyesi…